تفاوت بیمه اجباری با بیمه اختیاری و حرف و مشاغل آزاد

محمد حسین قشقایی

مهمترین تفاوت بیمه اجباری با بیمه های خویش فرما، همانگونه که از اسم این نوع بیمه مشخص است به اجباری بودن آن باز می گردد. این خصوصیت برای بیمه های اجباری دارای تبعات و نتایج خاصی است ، به نحوی که برای احراز آن فقط وجود رابطه کاری و اشتغال فرد در کارگاه حتا اگر حق بیمه هم توسط کارفرما پرداخت نشود، کافی است. در این صورت چنانچه کارگری در طول اشتغال نیاز به خدمات تامین اجتماعی داشته  باشد، در چارچوب قانون می تواند پیگیر حقوق کار و بیمه خود گردد. در حالی که در بیمه های خویش فرما اجباری در پوشش بیمه ای نیست و متقاضی با اختیارو در چارچوب نظام بیمه ای خود را تحت پوشش بیمه قرار می دهد. از طرف دیگر بیمه اجباری  مورد حمایت قوانین و مقررات و دولت قرار گرفته و فرد می تواند از حمایت سیستم قضایی و اجرایی کشور بهره مند گردد. در بیمه خویش فرما چنین حمایتی وجود ندارد ولی از آنجا که در قانون تامین اجتماعی به صراحت بر اجرای آن تاکید شده است در سطحی کمتر مورد حمایت بخش عمومی قرار می گیرد. در بیمه های خویش فرما نیز دولت پرداخت 3 درصد حق بیمه را متعهد شده و در صورت بروز اختلاف نیز متقاضی می تواند به دیوان عدالت اداری مراجعه واز سازمان تامین اجتماعی شکایت نماید. در صورتی که در قرارداد های خصوصی مرجع شکایت محاکم عمومی است.

در بیمه اختیاری به دلیل عدم وجود رابطه کارگری و کارفرمایی و فقدان اشتغال ، خدماتی از قبیل بیمه بیکاری ، غرامت دستمزد ایام بیماری و بارداری و پرداخت کمک هزینه ازدواج ارائه نمی شود.