حق بیمه مشاغل سخت و زیان آور باید ماهانه دریافت شود
محمد حسین قشقایی

یکی از مشکلات مطروحه توسط برخی از کارفرمایان و پیمانکاران و انجمن های مرتبط کارفرمایی که کارگاههای آنها دارای مشاغل سخت و زیان آور هستند وصول حق بیمه ۴ درصد این مشاغل در پایان خدمت و هنگام بازنشستگی بیمه شده است، زیرا این مسئله باعث بدهی انباشته حق بیمه دوره کارکرد شاغلین در مشاغل سخت و زیان آور گردیده و کارفرما مجبور می شود مبلغ مذکور را به صورت کامل و یکجا هنگام بازنشستگی بیمه شده پرداخت نماید که این امر به یکباره فشار شدید مالی به کارگاه وارد می سازد. مخصوصاً برای کارگاههای کوچک که از بنیه مالی قابل ملاحظه ای برخوردار نیستند این موضوع صدمات زیادی به کارگاه وارد ساخته و بعضاً ورشکستگی کارگاه را به دنبال خواهد داشت. این درحالی است که بسیاری از کارفرمایان که تعداد عناوین مشاغل سخت و زیان آور آنها بالاست عموماً در طول بیمه پردازی هیچ چشم اندازی از رقم بدهی انباشته نداشته و در واقع پیش بینی لازم را به عمل نمی آورند و النهایه در زمان درخواست بازنشستگی بیمه شده با رقم بالایی از حق بیمه پرداخت نشده مواجه می شوندکه قبلاً آنرا محاسبه نکرده اند. از این رو در جلسات متعددی که تا کنون با انجمن های کارفرمایی و پیمانکاران برگزار گردیده اکثراً با طرح این موضوع خواهان اخذ حق بیمه مربوط به مشاغل سخت و زیان آور به صورت ماهیانه و همراه با لیست ماهانه پرداخت حق بیمه کارکنان می باشند.
در واقع مشکل از زمانی آغاز شده است که دیوان محترم عدالت اداری طی دادنامه وحدت رویه شماره 371-372 مورخ 23/5/1386 هیات عمومی پرداخت حق بیمه مشاغل سخت و زیان آور را به پایان خدمت و زمان درخواست بازنشستگی بیمه شده موکول کرد و اخذ حق بیمه ماهیانه را فاقد وجاهت قانونی قلمداد کرد. (به استناد جزء ۴ بند ب ماده واحده ماده واحده قانون اصلاح تبصره ۲ الحاقی به ماده ۷۶ قانون اصلاح مواد 72 و 77 و تبصره ماده 76 قانون تامین اجتماعی مصوب 1354 و الحاق دو تبصره به ماده 76 مصوب 1380 ).
اگرچه به نظر می آید شاکیان همین پرونده نیز درصدد اخذ چنین تفسیری از جزء مذکور نبودند ولی با صدور این رای مشکلات عدیده دیگری برای سایر کارگاهها و سازمان تامین اجتماعی ایجاد گردید.
جمع شدن بدهی حق بیمه مذکور طی سال های متمادی (به مدت ۲۰ یا ۲۵ سال) رقم هنگفتی را شامل می شود که کارفرمایان و یا پیمانکاران بعضاً قادر به پرداخت آن نمی باشند. از طرف دیگر سازمان نیز قادر نیست حق بیمه را به موقع و به وقت خود وصول کند و در نتیجه ضرر مضاعفی از این طریق متوجه سازمان می شود و نارضایتی کارفرمایان و بیمه شدگان را نیز در پی خواهد داشت. به همین خاطر اخذ حق بیمه مشاغل سخت و زیان آور در لیست ماهیانه هم به نفع اکثریت کارفرمایان است، (به طوری که در جلسات متعدد برآن صحه گذاشته و تاکید کرده اند) و هم به نفع سازمان؛ زیرا وجهه سازمان تامین اجتماعی را نزد شرکای اجتماعی ارتقاء خواهد داد.
با توجه به این که برخی از چالش های سازمان با کارفرمایان به راحتی و سهولت قابل رفع بوده و با انجام اصلاحی کوچک در مقررات می توان به رفع کامل آن اقدام کرد، بنابراین توصیه می شود با رایزنی با هیات عمومی دیوان عدالت اداری نسبت به تغییر و اصلاح دادنامه مذکور اقدام گردد. لازم به توضیح است که موارد دیگری نیز بوده که هیات عمومی به اصلاح و تغییر آراء قبلی هیات عمومی اقدام کرده است و این درخواست موضوع جدیدی نیست که سابقه قبلی نداشته باشد. بنابراین پیشنهاد مشخص این است که واحد حقوقی سازمان یا انجمن های صنفی کارفرمایی ضمن بررسی بیشتر و پیگیری موضوع با تهیه لایحه متقن و منطقی نسبت به اصلاح رای مورخ 23/5/1386 دیوان اقدام نماید.
متن موضوع پیشنهادی: "کارگاه هایی که مشاغل و عناوین سخت و زیان آور آنها مورد تایید مراجع زیربط(کمیته مشاغل سخت و زیان آور یا سازمان تامین اجتماعی) قرار گرفته اند کارفرمایان مختارند ۴ درصد حق بیمه اضافی مشاغل مذکور را هنگام درخواست بازنشستگی بیمه شده پرداخت کنند یا حق بیمه مذکور را به صورت ماهانه همراه با حق بیمه اصلی تادیه نمایند."